Liefst 17 procent van de Nederlanders werd naar eigen zeggen slachtoffer van online criminaliteit, zo blijkt uit cijfers van het CBS over 2021. Ook steeds meer senioren krijgen te maken met oplichtingspraktijken als phishing (het stelen van geld of inloggegevens via valse linkjes), aankoopfraude en fraude in het betalingsverkeer. Om hen hier alerter op te maken organiseerde Stichting Sonrisa Rijnmond een creatieve voorlichtingsmiddag met acteurs in Capelle aan den IJssel.
Een scène over WhatsAppfraude of een toneelspel tussen een crimineel en mogelijk slachtoffer, niets is te gek voor acteurs Paulien Haakma, Mijke Linssen en Eelco Jongenburger van de Zaak in Beweging. Door na te bootsen hoe criminelen te werk gaan, laten de theatermakers niet alleen zien hoe de senioren hierop kunnen anticiperen, maar vragen zij hen ook actief wat zij zelf in zo’n situatie zouden doen: “Uit onze ervaring weten we dat mensen zichzelf zullen verbeteren als je ze mee laat denken over dingen die misgaan. In de toekomst passen zij hun eigen gedrag dan ook aan wanneer zij in soortgelijke situaties belanden. In dit geval om oplichting te voorkomen”, zegt Haakma tegen Radio Capelle..
[…]
De 86-jarige Cor Vis had minder geluk. Zij werd weliswaar niet online, maar door een babbeltruc om de tuin geleid door twee mannen. Op slinkse wijze wisten zij namelijk een flink bedrag aan spaargeld buit te maken uit het huis van de gepensioneerde Rotterdamse: “Ik ben altijd goed van vertrouwen geweest, maar dat is nu over. Nu ben ik harder, ook voor mezelf. Het was óf jammeren óf doorgaan met m’n leven en ik heb voor dat laatste gekozen. Dat pakken die ratten mij niet af.”
[…]
‘Vertraag en vraag om hulp’
Naast de toneelscènes, wordt er ook inhoudelijk gesproken over de verschillende tactieken die oplichters hanteren en wat je hier tegen kunt doen. “De belangrijkste tip die we daarbij geven is: vertraag, want oplichters hebben altijd haast. Dus neem vooral de tijd om goed na te denken of bijvoorbeeld een bericht of geldinzamelingsactie aan de deur écht is of niet”, zegt Haakma.
En dat advies is niet aan dovemans oren gericht, want geleidelijk aan dringt deze gedachte ook door tot de aanwezige senioren. Met adviezen als: ‘vraag eerst om legitimatie’ of ‘bel eerst je dochter voordat je geld overmaakt’ lijkt de voorlichting zijn vruchten af te werpen. “Je bent nooit te oud om te leren”, merkt deelneemster Inge Blom terecht op.