from PxHere
Al vijftig jaar hadden we niet meer gezien wat we dit jaar hebben meegemaakt: zo’n snelle stijging van de prijzen. De hoge inflatie leidde tot meer ongekende gebeurtenissen: centrale banken verhoogden de rente in rap tempo.
Ook goedkoop geld lenen voor een huis – wat de afgelopen jaren bijna normaal leek – is er nu niet meer bij. Als gevolg daarvan daalden de huizenprijzen ineens, nadat ze jarenlang omhoog schoten.
Hoe staat de economie er aan het einde van 2022 voor? En wie vangen de hardste klappen op? […]
De economie groeide hard:
De inflatie werd gedurende het jaar ook voelbaarder, doordat bij steeds meer mensen hun vaste energiecontract afliep en doordat de boodschappen harder in prijs gingen stijgen.
Toch bracht de inflatie lang niet iedereen in de problemen. “Het was het jaar waarin de tweedeling tussen mensen die het goed hebben en mensen die dat niet hebben, groter is geworden”, zegt Blom.
De inflatie schoot omhoog:
[…]
Maar het extra geld dat – gedwongen – is gespaard in coronatijd, staat bij de meeste mensen nog gewoon op hun rekening.
Maar dat zijn gemiddelden, benadrukt Blom. “Dat spaargeld is niet gelijk verdeeld. De huishoudens die hebben opgepot, hebben vaak al hogere inkomens. In die groep zitten ook mensen met een energiezuinige woning. Die hebben een prima jaar gehad.”
Mensen blijven sparen:
[…]
Daartegenover staan mensen met veelal een lager inkomen, een variabel energiecontract en een slecht geïsoleerde woning, schetst Blom. “Dat zijn mensen die ontzettend geraakt zijn.”
De inflatie werd gedurende het jaar ook voelbaarder, doordat bij steeds meer mensen hun vaste energiecontract afliep en doordat de boodschappen harder in prijs gingen stijgen.
Toch bracht de inflatie lang niet iedereen in de problemen. “Het was het jaar waarin de tweedeling tussen mensen die het goed hebben en mensen die dat niet hebben, groter is geworden”, zegt Blom.
Geld lenen kost weer geld:
[…]
Om de hoge inflatie van dit jaar te dempen, kwamen centrale banken in actie. Ze verhoogden het belangrijkste rentetarief in hoog tempo, zoals je in de grafiek hierboven kan zien. Ineens kost geld lenen weer geld.
De eerste gevolgen zijn ook al zichtbaar: de huizenprijzen daalden snel.
Economisch wordt volgend jaar een mager jaar, denkt Blom. “We denken dat we nu in een milde recessie zitten. Dat is niet leuk, bedrijven zullen daardoor failliet gaan, mensen zullen hun baan verliezen. Voor sommige mensen een pijnlijk jaar, maar gemiddeld genomen geen dramatisch beeld.” Maar onder meer door de oorlog is de onzekerheid zo groot, dat het enorm kan mee- of tegenvallen.
Voor de portemonnee van huishoudens wordt 2023 een milder jaar, is de verwachting. Want met het harder stijgen van de prijzen afgelopen jaar, nam ook de druk op het kabinet toe om huishoudens tegemoet te komen. Volgend jaar komt er onder meer een maximumprijs voor energie, het minimumloon stijgt en ook de toeslagen gaan omhoog.
Dat haalt de scherpe randjes van de inflatie af, maar tijdelijke steun zoals het prijsplafond heeft een nadeel: het loopt een keer af. De grote vraag voor de wat langere termijn is welke pijn er overblijft wanneer het prijsplafond stopt.