Ook van de recentste stikstofuitspraak van de Raad van State lijkt het kabinet zich niets aan te trekken. Onteigening is dé manier om de natuur eindelijk voorrang te geven. ‘Het is een politieke keuze. De wil ontbreekt gewoon.’
Terwijl de Raad van State blaft, trekt de politieke karavaan verder. Tijdens een stikstofdebat in de Tweede Kamer maakten de woordvoerders van VVD, CDA en ChristenUnie donderdag zonneklaar dat de nieuwste oorwassing door de bestuursrechter nul invloed zal hebben op het stikstofbeleid van de coalitie. D66 ziet in het vonnis van afgelopen woensdag wél aanleiding het beleid aan te scherpen, maar laat het waarschijnlijk niet op een kabinetscrisis aankomen. De partij staat slecht in de peilingen en vreest dus verkiezingen.
Doorgaan op de inslagen weg betekent nieuwe sluiproutes aanleggen. Meer uitstel, meer vooruitschuiven. Als de rechter straks nóg een keer vaststelt dat het Nederlandse stikstofbeleid te slap is, bedenkt de coalitie gewoon een volgende sluiproute. Daar moet milieuactiegroep Mobilisation for the Environment (MOB) dan weer tegen procederen. Tegen de tijd dat de Raad van State concludeert dat ook sluiproute nummer zoveel in strijd is met EU-wetten, zijn er vaak meerdere jaren verstreken. Zo kan de overheid illegaal beleid heel lang voortzetten.
VVD-woordvoerder Thom van Campen liet tijdens het Kamerdebat doorschemeren dat dit een bewuste strategie is. Hij zei dat de uitspraak van de Raad van State weinig verrassend was. De bouwvrijstelling zat immers net zo in elkaar als de stikstofregels die de rechter in 2019 illegaal verklaarde. De bouwvrijstelling dateert echter van 2021. De politiek bediende zich dus willens en wetens nogmaals van dezelfde truc die de rechter al had afgekeurd. Iedereen kon volgens Van Campen zien aankomen dat de bouwvrijstelling in de rechtbank zou sneuvelen. Waarom stemden beide Kamers dan voor die wet?
Vermijdgedrag
Het antwoord ligt besloten in decennia falend natuurbeleid. De politiek probeert pijnlijke maatregelen te vermijden, want daar houden kiezers niet van. Het invoeren van een juridisch ondeugdelijke wet om daarmee tijd te kopen, is een aantrekkelijkere optie dan plattelandskiezers voor het hoofd stoten. Plattelandskiezers gaan naar de stembus, bedreigde planten en dieren niet.